Neredeyse bir asırdır kaybolduğu düşünülen iki bin yıllık mozaik, FBI tarafından İtalya hükümetine iade edildi. Federal Soruşturma Bürosu (FBI) Cuma günü yaptığı bir açıklamada, onlarca yıldır saklanan ve Roma tarihinin önemli bir parçası olduğu tahmin edilen mozaiğin bulunduğunu, sonrasında da İtalyan hükümetine sevk edildiğini söyledi. FBI, mozaiğin nasıl veya kimler tarafından Amerika’ya getirildiğini hala bulabilmiş değil.
Çeviri: Ayşe Nur Albayrak
2020’de bir avukat, mitolojik bir figür olan Medusa’nın mozaiğine sahip olan anonim bir müşteri adına, FBI Sanat Suçu Ekibi ile temasa geçti.
FBI’a göre mozaik, her biri 75 ila 200 pound ağırlığında 16 parçaya bölünüp, 1980’lerden itibaren Los Angeles’taki bir depolama biriminde ayrı parçalar halinde saklanmıştı.
FBI,
“Bu anonim müşterinin, sanat dünyasında kaynak olarak sayılabilecek hiçbir belgesi yoktu. Bu yüzden parçaları satması pek mümkün değildi.”
“Kaynaksız herhangi bir sanat parçasını satmak, mülkiyetine sahip olmadığınız bir arabayı satmaya çalışmakla eşdeğerdir.” dedi.
FBI’ın sanat eserinin 100 yıldır kayıp olabileceğini söylemesine rağmen, anonim müşterinin sanat eserine nasıl sahip olduğu veya ABD’de ne kadar süredir bulunduğu henüz tespit edilebilmiş değil.
İki özel ajan olan Elizabeth Rivas ve Allen Grove, mozaiğin kökenini keşfetmek ve eseri gerçek sahiplerine ulaştırmak için var gücüyle çalıştı.
FBI, “İtalyan polisi, mozaiğin menşe ülkesinin İtalya olduğunu söyledi ve eserin 1909’da kültürel varlık kayıtlarına girdiğini doğruladı.” dedi.
Mozaiğin var olduğunu belgeleyen modern tek kayıt, Los Angeles bölgesinde eseri satılık olarak gösteren 1959 tarihli bir gazete ilanıydı.
Allan Grove, eserin Roma halkına ait olduğunu ve Los Angelas’ta olmaması gerektiğini vurguladı.
“Mozaik, insanların büyük miktarda çaba ve özen gösterdiği bir çağdan kalma, olağanüstü bir el işi.
İtalya’dan yetkililer, eseri Roma’ya götürmenin en iyi yollarını planlamak ve mozaiği incelemek için Los Angeles’a gitti.
Kimliği belirsiz müşteri, eserin İtalya’ya zarar görmeden ulaşmasını sağlamak için diplomatik kanallardan gönderilen özel nakliye kasalarının tüm masraflarını karşıladı.
Parçalar, içeride tutuldukları iklim kontrollü tesis sayesinde büyük ölçüde sağlam kaldı.
FBI, sanat eserinin Nisan ayında güvenli bir şekilde ulaştığını bildirdi. İtalya’daki sanat uzmanları, şu anda mozaiği temizleme ve restore etme sürecinde.
Amerika Birleşik Devletlerinde, yasa dışı yollarla özel koleksiyonculara veya müzelere satılan kültürel eserlerin, ülkelerine geri gönderilmesi için harcanan büyük bir çaba var.
New York Metropolitan Sanat Müzesi’nde yağmalandığına inanılan düzinelerce antik eser müfettişi ele geçirildi. Yetkililer, Temmuz ayında ABD’li milyarder Michael Steinhardt’tan ele geçirilen düzinelerce eseri ve yaklaşık 14 milyon dolar değerinde çalıntı antikaları İtalya’ya iade etti. (CNN Style)
