Bir zamanlar Afrika denince aklımıza gelen iki hayvandan (diğeri filler) biri olan Aslanlar giderek azalıyor. Afrika aslanları yok olma tehlikesi ile karşı karşıya bu nedenle IUCN tarafından türü yok olma tehlikesi taşıyanların yer aldığı Kırmızı Listeye alınmış haldeler.Afrika’da yaşayan Aslan nüfusu İnsanların onların yaşadıkları bölgeleri ele geçirmesi ile ya yok oluyor ya da bölünüyor. Geniş savanalarda kurulan çiftlikler ise Aslanlar için kaçak safari avcılarından sonra gelen ikinci büyük hatta en ciddi tehditlerden biri.
Çev: Nilgün Gökçen
Aslanların Afrikada yaşadığı trajedi önlenemiyor. Dünya Aslan Gününde (10 Ağustos), azalan vahşi aslan sayılarına rağmen Güney Afrika’nın en ikonik türlerinden birinin sefil yaşamı konuşuluyor. Aslanlar Güney Afrika Çevre, Ormancılık ve Balıkçılık Dairesi (DEFF) nin merkezinde olduğu büyüyen bir ticaret tehdidi altındalar. Ancak gerçek şu Afrika aslanları yok olma tehlikesi ile karşı karşıya bu nedenle IUCN (International Union for Conservation of Nature and Natural Resources- Uluslararası Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği) tarafından türü yok olma tehlikesi taşıyanların yer aldığı Kırmızı Listeye alınmış haldeler. Afrika Aslanları yaşadığı geniş savanaların yok edilmesi hatta bölünmesi nedeni ile türlerinin devamlılığını kaybediyor.
Aslanları bölgede yaşayan yerli avcı kabileler de genç ergenlerin yetişkinliğe geçmesi noktasında cesaret testini geçmek amacı ile öldürüyor.
Safari Avcılığı İle Beyaz Avcılar Tarafından da Ödürülüyorlar
Aslanlar Safari avları kapsamında kaçak beyaz avcılar tarafından da öldürülüyorlar. Uzakdoğu kaynaklı tıbbı anlayışlar kapsamında cinsel güç verdiğine inanıldığı için tıpkı yakın akrabaları kaplanlar gibi cinsel organı ve kemiklerinin tozundan yapılan ilaçlar için öldürülmekteler. Çoğu zamanda hayvancı yerli toplulukların çitliklerine saldırdıkları için-genellikle güçten düşmüş yaşlı aslanlar bunu yaparlar-çiftçilerce de öldürülmekteler.
Çeşitli Viral Hastalıklara da Duyarlılar
Aslanlar Ayrıca köpeklerde gençlik hastalığı olarak bilinen canine distemper virüsü ile tropikal bölgelerde malaryaya benzeyen ve kenelerden kaynaklanan Babesia parazitine de duyarlıdırlar. Distemper, köy köpekleri ve sırtlan gibi köpek cinsinden aslanlara yayılmıştır. Babesia, ise kuraklık sırasında, beslenme yetersizliği olan avın hastalığa karşı savunmasız olduğu zaman ortaya çıkar. Kene, hasta hayvanları öldürdükten sonra aslanlara yayıldı. Distemper ve babesia kombinasyonu aslan popülasyonlarında toplu ölümlere neden olur. Bütün bunlar Aslan nüfusunun ciddi oranda azalmasına neden olmakta.
Sayıları 32 Bine Kadar Düştü
ABD’nin Kuzey Karolina eyaletindeki Duke Üniversitesi uzmanları, Afrika kıtasında yaşayan aslanlar 32 bine kadar düştüler, Batı Afrika’daki aslan nüfusunun büyük tehdit altında olduğunu bildirdi. Bundan 50 yıl önce, Afrika’daki aslan sayısının yaklaşık 100 bin olduğunu vurgulayan uzmanlar, bölgede insan nüfusunun artmasıyla aslanların sayısının giderek azaldığını ve farklı yerlere dağıldığını söyledi.
Nitekim bir başka araştırmada bu bulguları destekliyor. Uluslararası bir araştırma grubunun Proceedings of the National Academy of Sciences (USA)’da yayımladıkları sonuçlar, Afrika’daki aslan varlığının neredeyse tamamının küçülmekte olduğunu gösteriyor. Araştırmacılar Afrika’daki 47 ayrı aslan nüfusunu incelemiş. Sonuçlar Batı, Orta ve Doğu Afrika’daki aslanlar nüfus olarak küçülüyor. Üstelik önlem alınmadığı takdirde, önümüzdeki 20 yıl içinde bu bölgelerdeki aslanlar yarı yarıya azalacaklar. Sonuçlar, Güney Afrika’daki dört ülkedeyse (Botsvana, Namibya, Güney Afrika ve Zimbabve) aslan nüfusunun büyüdüğünü gösteriyor. Bu durum, Afrika’nın güneyindeki ülkelerde, aslanlar için popülasyonlarını korumak için alınan önlemlerin başarılı olmasına bağlanıyor.
En Eski Ataları 124 Bin Yıl Önce Yaşamış
Günümüzdeki aslanlarla ilgili yapılan araştırmalar sonucu kökenleri bilim insanlarınca ortaya çıkarıldı. Hem yaşayan aslanları hem de müzelerdeki kalıntıları inceleyen araştırmacılar, aslanların en eski atalarının 124.000 yıl önce yaşadığını ortaya çıkardı. Aslanlar bugün iki temel gruba ayrılıyor. Bir grup Doğu ve Güney Afrika’da yaşıyor; diğer grup Orta, Batı Afrika ve Hindistan’da. İkinci grubun nesli ciddi anlamda tehlike altında. Bu da demek oluyor ki bugün yaşayan aslan türlerinin genetik çeşitliliğinin yarısı yok olacak. Örneğin Hindistan’da yaşayan Asya aslanlarının 400 bireyden az kaldıkları tahmin ediliyor. Afrikadaki aslanlar ise son 20 yılda üçte bir oranın da yok oldu. Orta ve Batı Afrika’da ise 900’er aslan kaldı.
National Geographic’in son makalelerinden birinde, birkaç yıl once 600 aslanın kükrediği Doğu Afrika’daki Tarangire Ulusal Parkı’nda bugün sadece 300 aslanın yaşadığı açıklandı. Yaşam alanı kaybı ve yağmur sezonlarındaki değişimler aslan neslini ciddi anlamda tehdit ediyor. Ama daha da önemlisi insan faktörü. Zaman zaman açlıktan kabile köylerinin yakınlarına kadar gelip inekleri avlayan aslanlar anında Maasai halkının hışmına uğruyor.
Güney Afrika Ünlülerin Avcılık Aleyhtarı Kampanyalarına Kızdı
Bir çok uzman hatıra avcılığı adıyla vahşi yaşam katliamı yapan sadistlerin Avlanmalarının batıda ve bu işten para kazanan Afrika ülkelerinin diktatörlerinin iddia ettiği gibi vahşi hayatı korumadığını söylemesine rağmen Batıda ünlülerin İngiltere’den özel olarak aslan, fil ve gergedan gibi hayvanları avlamaya gidenleri durdurmaya dönük kampanya açmaları Güney Afrika’nın işine gelmedi. ABD ve İngiltere, hatıra avı kapsamında ürün ithalatını yasaklarken, Güney Afrika’daki yaklaşık 50 topluluk lideri, kıtadaki aslanlar için avlanmayı durdurmak amaçlı düzenlenen kampanyalarda ünlülerin “nüfuzlarını kullanmayı bırakmaları” için birçok İngiliz ünlüye açık bir mektup yazdı.
Kendilerini Dikkate Almamışlar
Mektupta Ünlülerin iyi niyetle yürüttüğünü söyledikleri kampanya kapsamında kendilerini dikkate almadan kara aldıkları belirtilerek “Bu görüşleri, Afrika yaban hayatı ile yaşayan ve yöneten ve nihayetinde geleceğini belirleyecek olan, insanlarımız veya yaban hayatı için çalışmalarımızı tam olarak takdir etmeden ve bize danışmadan ortaya kodukları” belitilerek bu avlanmanın ülkeye ve yaban hayatına yardım etiği ifade ediliyor. Mektupta bu kapsam da şu görüşlere yer veriliyor.”Bu kampanya gibi ilişkili olduğunuz kampanyalardan bazıları, düzenlenmiş hatıra avının yerel topluluklar ve vahşi yaşam popülasyonlarımız üzerindeki yararlı etkilerini “efsaneler” olarak görmezden geliyor.” diyerek avcılığın kendileri için gerekli olduğunu savundular. Bu tavırla Aslanların Güney Afrika için bir kazanç kapısı olduğu görüşü doğrulanmış oldu.
Kemikleri Çin’e Satılmak ve Avcılar Tarafından Öldürülmek İçin Yetiştiriliyorlar
Güney Afrika’nın barbar ama kazançlı büyük kedi endüstrisi nedeniyle, şu anda esaret altındaki aslan sayısı, vahşi doğada olduğundan dört kat daha fazla. Esaret altında doğan aslanların kaderleri hatıra avcıları tarafından avlanmak veya ilaç yapmak için kafataslarını satan yaban hayatı kaçakçıları tarafından öldürülmeden, önce sefil ve acımasız bir varoluşu yaşamaya mahkûm olmak.
Eğer kemikleri için kesilmemişse çiftlikler evcil aslanlardan birinin bir avcı tarafından satın alındığı yerdir – ki önce Aslanlar internetteki fotoğrafları ile seçilir – avcı aslanı satın alır, Güney Afrika’ya gider, aslan daha sonra öldürülmeden önce sakinleştirilir, kapalı bir alana konur ve sonra avcı aslanı vurur.
Cook Raporu 1997’de Güney Afrika’nın muhafaza edilen yani özel çiftliklerde yetiştirilen aslan avcılığı endüstrisini ortaya çıkardığından beri, tutsak aslanların sayısı giderek arttı. Ülke genelinde 360’tan fazla aslan yetiştirme tesisinde yaklaşık 8.000 ila 12.000 arasında tutsak yetiştirilmiş aslan tutulmaktadır. Bunların birçoğu, Hayvanları Koruma Yasası (APA) veya Tehdit Altındaki veya Korunan Türler (TOPS) Yönetmelikleri ile uyumlu olmamasına rağmen süresi dolmuş izinler altında çalışmaya devam ediyor. Aslanlar Afrika ile özdeş. Aslanların yok olması batı sömürgeciliğinin hala devam ettiğinin en net göstergesi.
